Allium chamaemoly subsp. chamaemoly

Κόρινθος, 9/1/2016

Αν και γνώριζα εκ των προτέρων το μικρό του μέγεθος, μπορώ να πω ότι έμεινα έκπληκτη αντικρύζοντάς το. Με άνθη συνήθως μικρότερα του ενός εκατοστού και ανύπαρκτο βλαστό, το Allium chamaemoly L. subsp. chamaemoly εύκολα περνά απαρατήρητο και διαφεύγει της προσοχής ακόμα και έμπειρων βοτανικών βλεμμάτων.

Είναι είδος με μεσογειακή εξάπλωση (Ισπανία, Γαλλία, Μάλτα, Ιταλία, πρώην Γιουγκοσλαβία, Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο), ενώ στην Ελλάδα εμφανίζεται σε περιοχές της Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδας και στο νησί της Ζακύνθου. Η καλαμολόγχη, όπως ονομάζεται στο λεξικό του Καββαδά, ανθίζει τους χειμερινούς μήνες, ίσως και στην αρχή της άνοιξης, σε ανοιχτές, ηλιόλουστες θέσεις, συνήθως με αμμώδες έδαφος και λιβάδια.

Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του φυτού είναι η εμπλοκή του σε φαινόμενα αρνητικής αλληλοπάθειας. Το Allium chamaemoly μπορεί να παράγει και να εκκρίνει μια ουσία με τοξική επίδραση για κάποια είδη φυτών (πχ Hyoseris scabra), τα οποία αδυνατούν έτσι να φυτρώσουν δίπλα του, δίνοντάς του ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Κάποια άλλα βέβαια, όπως η Bellis annua, μπορούν και συνθέτουν αντιτοξίνες που εξουδετερώνουν τη φυτοτοξίνη του A. chamaemoly, γειτνιάζοντας άφοβα με το μικροσκοπικό σκορδάκι (Deleuil, 1954).

Όπως πληροφορούμαστε από την πρώτη έκδοση του Βιβλίου Ερυθρών Δεδομένων για τα φυτά της Ελλάδας (1995), το είδος εμφανίζει μικρούς και διάσπαρτους πληθυσμούς στην Ελλάδα, κάποιοι από τους οποίους κινδυνεύουν από την οικοδομική δραστηριότητα. Ο πληθυσμός μάλιστα που βρίσκεται εντός του Πανεπιστημίου της Πάτρας σχεδόν εξαφανίστηκε από τέτοιου είδους δραστηριότητες. Για τους λόγους αυτούς συμπεριλήφθηκε στο Βιβλίο με το χαρακτηρισμό «Τρωτό».