Lilium chalcedonicum

Οίτη, 22/7/2014

«…τὰ δὲ κρίνα φησὶν ὁ Θεόφραστος εἶναι καὶ πορφυρανθῆ»

Ἀθηναίου Δειπνοσοφισταί

Το γένος Lilium πήρε το όνομά του από το αρχαιοελληνικό λείριον, λέξη που χρησιμοποιήθηκε μαζί με το όνομα κρίνος για τα φυτά με τα μεγάλα και εντυπωσιακά άνθη που και σήμερα ονομάζουμε κρινάκια. Στην Ελλάδα εκπροσωπείται από 5 είδη, όλα εξαιρετικής ομορφιάς.

Βούρινος, 12/8/2014

Το Lilium chalcedonicum L., ο κόκκινος κρίνος, απαντά στην Ελλάδα, από τα βουνά της βόρειας Πίνδου μέχρι και την Πελοπόννησο, και τη νότια Αλβανία. Προτιμά πετρώδεις ημισκιερές θέσεις που κρατάνε λίγη υγρασία, κυρίως σε ασβεστόλιθο. Τα υψόμετρα στα οποία θα τον συναντήσετε κυμαίνονται από 500 έως 1900 μ. και η ανθοφορία του, καθαρά θερινή, ξεκινά τέλη Ιουνίου και διαρκεί μέχρι τις αρχές του Αυγούστου.    

Γκιώνα, 18/7/2014

Ο κόκκινος κρίνος προστατεύεται από το ΠΔ 67/81 και συμπεριλαμβάνεται στον παγκόσμιο κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ και στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000».

Moneses uniflora

Μαυροβούνι, 4/7/2014

Το σπάνιο αυτό φυτό για την Ελλάδα φαίνεται να έχει εμμονή με τη μοναδικότητα. Είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος του (μονοτυπικού) γένους Moneses, φέρει ένα και μοναδικό κατανεύον άνθος (uni-flora) και λαχταρά τη μοναξιά (moneses από το μόνος και ίεμαι).

Το Moneses uniflora (L.) A. Gray είναι κυρίως δασικό είδος που απαντά σε δάση κωνοφόρων, αναπτύσσοντας μυκόρριζα στη λεπτή στιβάδα των αποσυντιθέμενων βελόνων, αλλά μπορεί να βρεθεί και σε πιο ανοικτούς βιοτόπους, ανεβαίνοντας μέχρι τα 2200 μ. Στην Ελλάδα εντοπίζεται σε λίγες θέσεις της βόρειας Πίνδου, στον Όλυμπο και τη Ροδόπη. Η παγκόσμια εξάπλωσή του περιλαμβάνει τις βόρειες και εύκρατες περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου, αν και απουσιάζει από την ανατολική Ασία. Η ανθοφορία του διαρκεί από τα μέσα Ιουνίου μέχρι τις αρχές Αυγούστου.

Όταν μια μέλισσα επισκέπτεται το άνθος του φυτού, κινεί τα φτερά της με μεγαλύτερη ταχύτητα και η δόνηση αυτή κάνει τους ανθήρες να απελευθερώνουν τη γύρη τους (φαινόμενο που αποκαλείται buzz pollination). Η μέλισσα λούζεται με γύρη και είναι έτοιμη, κατά την επίσκεψή της σε επόμενο λουλούδι, να εναποθέσει τη γύρη πάνω στο τεράστιο στίγμα. Ο τύπος αυτός επικονίασης είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός, όπως υποδεικνύει ο μεγάλος αριθμός σπερμάτων που παράγονται (μέχρι και 1000 ανά καρπό).

Επίσης αξίζει να αναφερθεί ότι οι φαρμακευτικές του ιδιότητες είναι πολλές, αφού διάφορα μέρη του φυτού χρησιμοποιούνται ανά τον κόσμο για την αντιμετώπιση του βήχα και του κρυώματος και την ανακούφιση του λαιμού. Το 1996, Καναδοί ερευνητές απομόνωσαν την αντιμικροβιακή ουσία Chlorochimaphilin από το M. uniflora, βασιζόμενοι στη χρήση του φυτού από αυτόχθονες φυλές.

Lesquereuxia syriaca

Πήλιο, 2/8/2014

Ο ήλιος είχε κατέβει αρκετά και τα δάση οξιάς του Πηλίου ήταν αρκετά σκοτεινά, όταν συναντηθήκαμε με αυτό το περίεργο φυτό που φέρει το περίεργο όνομα Lesquereuxia syriaca Boiss. & Reut. in Boiss. Παλαιότερα γνωστή ως Siphonostegia, αποτελεί τώρα ένα μονοτυπικό γένος της οικογένειας Orobanchaceae και πήρε το όνομα του Ελβετού επιστήμονα Charles Léo Lesquereux (1806–1889), γνωστού για την ενασχόλησή του με τα βρύα και την παλαιοβοτανική.

Η L. syriaca είναι ημιπαράσιτο διαφόρων φυτών, ανάμεσά τους και η ενδημική Silene multicaulis ssp. sporadum, πάνω στην οποία βρέθηκε να φυτρώνει στο Πήλιο. Στην Ευρώπη είναι γνωστή από τρεις μόνο τοποθεσίες, όλες στην Ελλάδα: Πήλιο, Όλυμπος και περιοχή Πρεσπών. Ανατολικότερα φτάνει μέχρι τη βόρεια Συρία. Φύεται σε ανοίγματα και όρια δασών ή δασικούς δρόμους, σε διάφορα υποστρώματα και υψόμετρο από 300 έως 1400 μ.

Πρόκειται για ένα είδος σπάνιο για την Ελλάδα, ενώ στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων (1995) αναφέρεται ότι κάποιοι από τους πληθυσμούς του Πηλίου έχουν καταστραφεί από την κατασκευή δρόμων στην περιοχή, κατατάσσοντας το φυτό στην κατηγορία «Τρωτό». Η L. syriaca προστατεύεται από το ΠΔ 67/81 και περιλαμβάνεται στον παγκόσμιο κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ και στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000».