Oxytropis purpurea

Σινιάτσικο, 11/6/2011

Τα μεγάλα υψόμετρα κρύβουν και μεγάλες χλωριδικές εκπλήξεις, όπως αυτό το τριανταφυλλί ψυχανθές, σπάνιο τόσο για το χρώμα του, όσο και για τη συνολική εξάπλωσή του.

Το Oxytropis purpurea (Bald.) Markgr. έχει βρεθεί στα βουνά Όλυμπος, Σινιάτσικο, Μπούτσι και Άθως. Εκτός συνόρων έχει απαντά μόνο στην Αλβανία και τη νοτιοδυτική πρώην Γιουγκοσλαβία. Φύεται σε ασβεστολιθικές βραχώδεις θέσεις και ανθίζει τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Προτιμά τα μεγάλα υψόμετρα, πάνω από τα 1900 μ., αν και έχει αναφερθεί και από τα 1000 μ. Στον Όλυμπο έχει βρεθεί μέχρι τα 2800 μ.  

Προστατεύεται από το ΠΔ 67/81 και περιλαμβάνεται στον παγκόσμιο κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασία του ΟΗΕ και στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000». Το 1997 αναφέρθηκε ως «Σπάνιο» για την Ελλάδα και την Αλβανία στον Κόκκινο Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών της Παγκόσμιας Ένωσης Προστασίας της Φύσης. 

Dianthus anatolicus

Λέσβος, 1/6/2013

Τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου συγγενεύουν χλωριδικά με τη γειτονική Ανατολία και αποτελούν συχνά το όριο εξάπλωσης φυτικών ειδών προς τη δύση. Έχουμε ήδη αναφέρει το Haplophyllum megalanthum, το Himantoglossum comperianum και τον Crocus biflorus ssp. nubigena. Σήμερα παρουσιάζουμε ένα ακόμα τέτοιο φυτό που γεφυρώνει τη Λέσβο με την Τουρκία και δεν αναγνωρίζει τα τεχνητά γεωγραφικά όρια των ανθρώπων: τον Dianthus anatolicus Boiss.

Το μικρό αυτό άσπρο γαρυφαλλάκι κρύβει μια έκπληξη στην κάτω επιφάνεια των πετάλων του, καθώς το χρώμα εκεί πλησιάζει προς το κόκκινο. Εξαπλώνεται στην κεντρική και δυτική Ανατολία και την Ευρωπαϊκή Τουρκία. Στην Ελλάδα έχει αναφερθεί μόνο από τη Λέσβο, όπου ανακαλύφθηκε το 1993, και τη Χίο (1997). Φύεται σε πετρώδεις τοποθεσίες, σε μακκία βλάστηση ή πευκοδάση, από τα 20 έως τα 700 μ. Ανθίζει μέσα Απριλίου με τέλη Ιουνίου. 

Haplophyllum megalanthum

Λέσβος, 1/6/2013

Δύσκολα θα φανταζόταν κανείς ότι στο ηφαιστιογενές δυτικό κομμάτι της Λέσβου, σε ένα ξηρό και άγριο τοπίο, μέσα στον Ιούνιο, όταν τα περισσότερα φυτά του νησιού έχουν απανθίσει, υπάρχει ένα πολύ ιδιαίτερο και σπάνιο φυτό που δεν απαντά σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας.

Το Haplophyllum megalanthum Bornm. βρίσκεται αποκλειστικά σε μια περιοχή της δυτικής Μικράς Ασίας, κοντά στη Σμύρνη, και σε μια πολύ μικρή περιοχή της δυτικής Λέσβου, όπου ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα, το 1993.  Φύεται σε ξηρά, ανοικτά, πετρώδη μέρη με αραιά φρύγανα και υψόμετρο από 500 έως 700 μ.

Σύμφωνα με τους Μπαζός και Γιαννίτσαρος, λόγω του μικρού αριθμού ατόμων του είδους στο νησί (συνολικά μικρότερος των 1000), της περιορισμένης περιοχής εξάπλωσης και των λίγων θέσεων εμφάνισής του, προτείνεται ο χαρακτηρισμός «Τρωτό» στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας. Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει προέρχονται κυρίως από ανθρώπινες δραστηριότητες, ενώ, παρόλο που απαντά σε μια από τις κύριες κτηνοτροφικές περιοχές της Λέσβου, δε φαίνεται να το προτιμούν τα αιγοπρόβατα για μεζέ, πιθανόν λόγω των αλκαλοειδών που περιέχει.

Εκτός του Βιβλίου Ερυθρών Δεδομένων, το H. megalanthum περιλαμβάνεται στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000» και στον Κόκκινο Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών της Παγκόσμιας Ένωσης Προστασίας της Φύσης του 1997, με το χαρακτηρισμό  «Σπάνιο».