Soldanella pindicola

Γράμμος, 14/6/2015

Με φύλλα που μοιάζουν με νομίσματα, και συγκεκριμένα τα ιταλικά σόλδια, σύμφωνα με τον βοτανικό που βάφτισε αυτό το γένος, η μικρή Soldanella pindicola Hausskn. στολίζει τα υγρά λιβάδια των βουνών της βόρειας Πίνδου, όπως του Ζυγού από όπου πρωτοπεριγράφηκε, του Μαυροβουνίου, του Γράμμου, της Βασιλίτσας, της Τύμφης, του Σμόλικα και άλλων μικρότερων κορυφών, και του Καϊμάκτσαλαν. Εκτός συνόρων, απαντά στην Αλβανία και περιοχές της νότιας πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Μπορείτε να δείτε τα μικρά ολοστρόγγυλα φύλλα της και τα πολυσχιδή πέταλά της σε θέσεις υγρές, όπως δίπλα σε ρυάκια που σχηματίζονται όταν λιώνει το χιόνι των ψηλών βουνών, σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1600 μ., φτάνοντας μέχρι τα 2400 μ. Η περίοδος ανθοφορίας της περιλαμβάνει τους μήνες Μάιο και Ιούνιο.

Αν και τοπικά άφθονη, δεν παύει να είναι ένα σπάνιο ορεινό φυτό που αποκαλύπτει την ντελικάτη ομορφιά του μόνο σε όσους είναι διατεθειμένοι να πάρουν τα βουνά για να τη δουν. Συμπεριλαμβάνεται στον παγκόσμιο κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ και στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000».

Moltkia petraea

Φαράγγι Αχέροντα, 13/5/2015

Δε θα μπορούσε να δοθεί καταλληλότερο όνομα είδους στη Moltkia petraea (Tratt.) Griseb. Το μοναδικό μέρος που θα τη βρει κάποιος να δείχνει τα όμορφα μπλε άνθη της είναι επάνω στην πέτρα. Το όνομα του γένους (Moltkia) δόθηκε προς τιμήν ενός Δανού κόμη και μετέπειτα πρωθυπουργού της Δανίας, του Joachim Godske Moltke, πιθανόν λόγω της μεγάλης προσφοράς του στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, όπου δώρισε χρηματικά ποσά και τις συλλογές του πατέρα του. 

Πρόκειται για είδος που ενδημεί στο δυτικό κομμάτι της βαλκανικής χερσονήσου. Οι περισσότερες θέσεις του έχουν καταγραφεί στις ακτές και κάποια νησιά της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Εκεί, εισβάλει στην ενδοχώρα μέσα από φαράγγια. Στην Αλβανία απαντά σε πολύ λιγότερες θέσεις, ενώ στην Ελλάδα έχει βρεθεί σε τρία μόνο φαράγγια της Ηπείρου, με μια παλιά αναφορά από το βουνό της Οίτης, η οποία, παρά τις προσπάθειες, δεν έχει επιβεβαιωθεί.

Το φυτό αυτό φαίνεται ότι βρήκε καταφύγιο μέσα σε φαράγγια και έτσι διατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου. Στην πρώην Γιουγκοσλαβία φύεται σε ένα μεγάλο υψομετρικό εύρος, από σχεδόν το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τις κορυφές των Δειναρικών Άλπεων (10-2000 μ. περίπου), ενώ στην Ελλάδα απαντά κάτω από τα 300 μ. Ως τυπικό χασμόφυτο, προτιμά τους κάθετους βράχους και, συγκεκριμένα, θέσεις ηλιόλουστες, ζεστές, σε ασβεστόλιθο και δίπλα σε ποτάμια.

Η Moltkia petraea συμπεριλαμβάνεται στον παγκόσμιο κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ και στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000».