Cyclamen hederifolium

Παγγαίο, 10/9/2012

Πασίγνωστο και χιλιοτραγουδισμένο, το κυκλάμινο παραμένει ένα από τα πιο όμορφα στολίδια του φθινοπώρου. Το όνομά του προέρχεται από την ελληνική λέξη κύκλος και αναφέρεται στους βλαστούς του φυτού, οι οποίοι κατά την καρποφορία τυλίγονται κυκλικά, σαν σπείρα. Η ελληνική του ονομασία, τουλάχιστον κατά την αρχαιότητα, ήταν χελώνιον, καθώς οι κόνδυλοι του φυτού μέσα στο έδαφος θύμιζαν στο σχήμα το συμπαθές ερπετό.

Στην Ελλάδα φύονται δύο κυκλάμινα που ανθίζουν το φθινόπωρο: το Cyclamen hederifolium Aiton και το C. graecum Link. Σήμερα θα αναφερθούμε στο πρώτο. Το C. hederifolium ονομάστηκε έτσι λόγω των φύλλων του που μοιάζουν με αυτά του κισσού (Hedera helix). Είναι το πιο διαδεδομένο είδος κυκλάμινου και ένα από τα είδη που καλλιεργούνται περισσότερο ως καλλωπιστικά. Η εξάπλωσή του περιλαμβάνει χώρες της νότιας Ευρώπης, από τη Γαλλία στα δυτικά, φτάνοντας μέχρι τη δυτική Τουρκία στα ανατολικά. Ανθίζει από τον Αύγουστο μέχρι το Νοέμβριο, μέσα σε δάση ή συστάδες δέντρων και σε βραχώδεις σκιερές θέσεις, συνήθως επάνω σε ασβεστόλιθο.

Προστατεύεται, όπως όλα τα είδη Cyclamen, από τη Συνθήκη CITES για το διεθνές εμπόριο των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας και συμπεριλαμβάνεται στον παγκόσμιο κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ.

Ζαγόρι, 22/10/2006

Τα κυκλάμινα είναι τοξικά για πολλούς οργανισμούς, ανάμεσά τους και ο ανθρώπινος, αν και λέγεται ότι αποτελούν μεζέ για τα γουρούνια, εξ ου και η ονομασία χοιρόψωμα (sowbread στα αγγλικά, pain de pourceau στα γαλλικά, κλπ). Από την αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν για διάφορους θεραπευτικούς σκοπούς, ενώ κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, σύμφωνα με το χειρόγραφο “Doctrine of Signatures”, το οποίο υποστήριζε ότι κάθε φυτό ανάλογα με το σχήμα του θεραπεύει το ανθρώπινο όργανο που έχει το ίδιο σχήμα, το κυκλάμινο χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία πόνων στα αυτιά, καθώς τα φύλλα του θύμιζαν... αυτιά! (Ακόμα κι αν συμφωνείτε με κάτι τέτοιο, μην το δοκιμάσετε ποτέ στο σπίτι...)

Φίλυρο, 24/10/2010