Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2014

Pancratium maritimum

Χαλκιδική, 21/8/2014

Η Ελλάδα έχει την τύχη να είναι μία από τις χώρες της Μεσογείου που φιλοξενούν στις αμμώδεις παραλίες τους ένα πάλλευκο κρινάκι, το Pancratium maritimum L., γνωστό και ως κρινάκι της θάλασσας. Με συνολική εξάπλωση λίγο μεγαλύτερη της μεσογειακής λεκάνης, που συμπεριλαμβάνει την Πορτογαλία, τα Κανάρια νησιά και περιοχές της Μαύρης θάλασσας, το P. maritimum στολίζει τις ακτές από τον Ιούλιο μέχρι και τον Οκτώβριο, βγάζοντας βαθειά μέσα από την άμμο τα φύλλα και το βλαστό του, που φέρει τα εντυπωσιακού μεγέθους άνθη του.


Το όνομα του γένους Pancratium, προκύπτει από τις ελληνικές λέξεις παν και κραταιός, δηλαδή δυνατός, πιθανόν λόγω της ικανότητάς του να επιβιώνει κάτω από δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες: άμμος, ξηρασία, ήλιος. Τα άνθη του ανοίγουν όταν αρχίζει να πέφτει το φως της μέρας, αργά το απόγευμα, και απελευθερώνουν μία γλυκιά μυρωδιά που είναι εντονότερη κατά τις ήρεμες, χωρίς άνεμο βραδιές. Έχει βρεθεί ότι ο κύριος επικονιαστής που προσελκύεται, μια νυχτοπεταλούδα, το επισκέπτεται μόνο όταν η ταχύτητα του ανέμου είναι μικρότερη από 2 m/sec. Αν όλα πάνε καλά και τα άνθη του γονιμοποιηθούν, τα μαύρα και πανάλαφρα σπέρματα που θα παραχθούν παρασύρονται από τα κύματα και ξεβράζονται σε άλλες ακτές, όπου νέοι κύκλοι ζωής για το P. maritimum ξεκινούν, με τη δημιουργία νέων ατόμων.   




Δυστυχώς, ο κύκλος ζωής του κάποιες φορές τελειώνει σύντομα και με βίαιο τρόπο, καθώς το κρινάκι της θάλασσας ανθίζει όταν αρχίζουν να καταφθάνουν οι ορδές των τουριστών στις παραλίες. Συλλογή, ξερίζωμα για μεταφύτευση, ποδοπάτημα, παρκάρισμα οχημάτων επάνω του, ξαπλώστρες, χτίσιμο σπιτιών ή στήσιμο των εποχιακών beach bars στις αμμοθίνες, αλλά και οι νέοι μηχανικοί τρόποι καθαρισμού της άμμου, αποτελούν παράγοντες οι οποίοι έχουν αρχίσει να περιορίζουν την εξάπλωσή του. Ήδη στις ακτές της νότιας Βουλγαρίας και της βόρειας Τουρκίας απειλείται με εξαφάνιση, γι’ αυτό και συμπεριλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων για τη χλωρίδα της Βουλγαρίας με το χαρακτηρισμό «Κινδυνεύον». Στην Ελλάδα δεν προστατεύεται από κάποιο νομοθέτημα, αλλά συμπεριλαμβάνεται στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000» και, σε παγκόσμιο επίπεδο, στον κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ.




Το κρινάκι της θάλασσας χρησιμοποιήθηκε ως διακοσμητικό στοιχείο κατά την αρχαιότητα σε ένα πλήθος απεικονίσεων που σώθηκαν και έφτασαν μέχρι τις μέρες μας, από διάφορες εποχές, όπως η μυκηναϊκή ή η μινωική. Η γνωστότερη απεικόνιση είναι αυτή της «Οικίας των γυναικών» στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης (που μπορείτε να δείτε εδώ).

2 σχόλια:

  1. ...δυο χρόνια πριν, το αγόρασα ως βολβό (σαν της αμαρυλίδας) από το Χομ-Ντιπο, άνθισε δυο πανέμορφα κρινάκια... τα φωτογράφισα, μα δεν 'αντεξε για την άλλη χρονιά... ίσως ο εδώ αλλοπρόσαλος καιρός, ίσως...
    Ξέρω ότι υπάρχει, κι ότι θα το ξαναβρώ...
    Αυτό, όμως ΔΕΝ είναι λύση για τις ακρογιαλιές της πατρίδας...
    Σε φιλώ,
    Υιώτα
    αστοριανή, ΝΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η λύση για τις ακρογιαλιές μας είναι η ευαισθητοποίηση του κόσμου και ο σεβασμός στην άγρια πανίδα και χλωρίδα μας. Φιλιά από Ελλάδα, μακρινή μας φίλη!

      Διαγραφή