Viola rausii

Κίσσαβος, 4/9/2011

Πίσω από πολλά ονόματα φυτών κρύβεται μια τραγική ιστορία έρωτα της ελληνικής μυθολογίας: ο Απόλλων ερωτεύτηκε τη Δάφνη, η Αφροδίτη τον Άδωνι, ο Νάρκισσος τον εαυτό του. Μετά το θάνατο των τριών θνητών, το όνομά τους δόθηκε σε όμορφα λουλούδια: Daphne, Adonis, Narcissus. Για το γένος Viola η ιστορία είναι λίγο διαφορετική, αν και πάλι ερωτική, με πρωταγωνιστή το Δία και θύμα την Ιώ. Ο Δίας για να προστατεύσει την Ιώ από τη ζηλόφθονη Ήρα, τη μεταμόρφωσε σε αγελάδα και την έβαλε να βόσκει σε ένα λιβάδι με μωβ άνθη, στα οποία έδωσε το όνομά της: ία. Από τη γνωστή σε όσους λύνουν σταυρόλεξα λέξη προέρχεται το όνομα βιόλα ή βιολέτα. 

Η Viola rausii Erben είναι μια βιολέτα ενδημική του Κισσάβου και του Πηλίου, που φύεται σε πετρώδεις πλαγιές ή βραχώδεις τοποθεσίες, από τα 550 έως τα 1950 μ. Ανθίζει από τον Απρίλιο και ανάλογα με το υψόμετρο η ανθοφορία της μπορεί να επεκταθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο. Περιλαμβάνεται στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000».

Silene saxifraga

Όλυμπος, 17/9/2011

Η Silene saxifraga L. είναι φυτό των βουνών του ευρωπαϊκού νότου, από την Ισπανία έως τη Βουλγαρία. Στην Ελλάδα η εξάπλωσή της περιορίζεται σε λίγα βουνά του βορρά, ανατολικά της οροσειράς της Πίνδου. Εντοπίζεται σε πετρώδεις πλαγιές, προεξοχές βράχων και βραχώδεις θέσεις σε αλπικά λιβάδια. Της αρέσουν τα μεγάλα υψόμετρα, φτάνει μέχρι τα 2800 μ. στον Όλυμπο, αλλά πολλές φορές κατεβαίνει μέχρι τα 1250 μ. Ανθίζει κυρίως τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.

Το όνομα αυτής της Σιληνής προέρχεται από τις λατινικές λέξεις saxum, που σημαίνει βράχος, πέτρα, και frango, δηλαδή σπάω, τρίβω. Ονομάστηκε έτσι είτε λόγω του βιότοπου που προτιμά, είτε για τις φαρμακευτικές ιδιότητες που της αποδόθηκαν. Στην Ισπανία είναι διαδεδομένη η χρήση της ως φαρμακευτικό βότανο με το όνομα Salsufragi και θεωρείται ότι μπορεί να «σπάσει» τις πέτρες στα νεφρά, τη χολή ή την ουροδόχο κύστη.

Περιλαμβάνεται στον παγκόσμιο κατάλογο ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ.

Gentiana cruciata

Βέρμιο, 20/7/2012

Το 2^ο π.Χ. αιώνα ο βασιλιάς Γέντιος (Gentius) της Ιλλυρίας ανακάλυψε τις θεραπευτικές ιδιότητες ενός φυτού. Δύο περίπου αιώνες αργότερα, ο Πλίνιος ονόμασε το φυτό αυτό Γεντιανή (Gentiana), προς τιμήν του Ιλλύριου βασιλιά. Οι θεραπευτικές ιδιότητες – κυρίως τονωτικό της πέψης και καταπραϋντικό των γαστρεντερικών φλεγμονών – αποδίδονται στη ρίζα της κίτρινης γεντιανής (Gentiana lutea), ενός από τα 7 είδη που εκπροσωπούν το γένος στην  Ελλάδα.

Η Gentiana cruciata L., μία από τις εντυπωσιακές μπλε γεντιανές, απαντά σε διάσπαρτους πληθυσμούς σε βουνά της Β και Ν Πίνδου και της Μακεδονίας, ενώ η παγκόσμια εξάπλωσή της περιλαμβάνει την Κ και Ν Ευρώπη, φτάνοντας ανατολικά μέχρι τη Δ Σιβηρία, τον Καύκασο και τη Μικρά Ασία.

Φύεται σε ανοίγματα δασών, ενώ μερικές φορές ανεβαίνει μέχρι το αλπικό επίπεδο σε λιβάδια ή βοσκοτόπια, σε υψόμετρα από 1000 έως 2000 μ. Ανθίζει κυρίως τον Ιούλιο, αν και μπορεί να παραταθεί η περίοδος ανθοφορίας της έως τον Αύγουστο.

Προστατεύεται από το ΠΔ 67/81 του Ελληνικού Κράτους και περιλαμβάνεται στα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000».

Colchicum boissieri

Οίτη, 24/9/2012

Ακόμα ένα φθινοπωρινό κολχικό που στολίζει τις πλαγιές των βουνών, όταν όλα τα υπόλοιπα χρώματα τριγύρω αρχίζουν να ξεθωριάζουν.  Το Colchicum boissieri Orph. φύεται σε ορεινά λιβάδια ή θαμνώνες στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια και κάποια νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Παλαιότερα θεωρούνταν ενδημικό της Ν Ελλάδας, αλλά η εξάπλωσή του περιλαμβάνει και περιοχές της Δ Τουρκίας. Η ανθοφορία του ξεκινά τον Σεπτέμβριο και διαρκεί μέχρι το Δεκέμβριο.

Περιλαμβάνεται στον Παγκόσμιο Κατάλογο Ειδών που χρήζουν προστασίας του ΟΗΕ και τα Άλλα Σημαντικά Είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000».